W momencie, gdy zdecydujemy się na wzięcie kredytu lub pożyczki, z pewnością usłyszymy o zdolności kredytowej. To dzięki niej instytucja finansowa, do której się zgłaszamy, może ocenić, czy będziemy w stanie spłacić zaciągnięte zobowiązanie. Czym jednak jest zdolność kredytowa i co ma na nią wpływ?
Czym jest zdolność kredytowa?
Ustawa z 29 sierpnia 1997 roku Prawo Bankowe (Dz.U. z 2018 poz. 2187 t.j.) podaje definicję zdolności kredytowej jako „zdolności do spłaty kredytu wraz z odsetkami w terminach określonych w umowie”.
W dużym uproszczeniu można więc powiedzieć, że instytucja finansowa, u której chcemy wziąć kredyt lub pożyczkę, na podstawie swojej analizy sprawdza, czy rzeczywiście możemy sobie pozwolić na takie zobowiązanie i czy zgodnie z warunkami jesteśmy w stanie w terminie je spłacić. Jest to jeden z najważniejszych elementów decydujących o tym, czy otrzymamy pieniądze.
Instytucje finansowe, w szczególności zaś banki, bardzo skrupulatnie sprawdzają naszą zdolność kredytową. Wiadomo – im większą kwotę chcemy pożyczyć, tym dokładniej to robią. Ocenie zdolności kredytowej służy analiza kredytowa, która składa się z dwóch części: analizy ilościowej i analizy jakościowej.
Analiza ilościowa dotyczy między innymi wysokości uzyskiwanych przez nas dochodów, rozkładu przychodów i wydatków w skali miesięcznej, innych zadłużeń, które w danym momencie spłacamy, kosztów utrzymania.
Analiza jakościowa obejmuje inne czynniki, które mogą wpływać na stan naszych finansów, np. stan cywilny, liczbę osób na utrzymaniu, staż pracy, wykształcenie, historię kredytową, zawód, itd.
Co wpływa na zdolność kredytową?
Czynniki, które wpływają na ocenę naszej zdolności kredytowej, to wszelkie obszary związane z analizą ilościową i jakościową, jakiej dokonuje instytucja finansowa. Są to więc między innymi:
- wysokość dochodów
Jest to jeden z najważniejszych czynników, który będzie w stanie dać instytucji pewien ogląd naszej sytuacji finansowej w ogóle. To również będzie pierwszy sygnał, który powie, czy będziemy w stanie terminowo spłacić swoje zobowiązanie.
- regularność przychodów i ich źródło
Instytucja finansowa sprawdzi nie tylko wysokość naszych dochodów, ale również regularność wpływów na konto, rozkład dochodów na przestrzeni ostatnich miesięcy (lub dłuższego okresu, jeśli ubiegamy się o większą kwotę), źródło dochodów (rodzaj umowy, na którą jesteśmy zatrudnieni).
- aktualne zobowiązania finansowe
Pożyczkodawca musi wiedzieć, czy obecnie spłacamy już jakiś kredyt lub pożyczkę, czy nie. Dodatkowo sprawdzi, ile jeszcze pozostało nam do spłaty, czy robimy to regularnie, jaka jest wysokość raty. Należy pamiętać, że sprawdzone zostaną również karty kredytowe czy debet na koncie.
- historia kredytowa
Każda instytucja mająca udzielić nam pożyczki lub kredytu zweryfikuje naszą historię kredytową w BIK (Biuro Informacji Kredytowej). Historia kredytowa to historia naszych wszystkich zobowiązań finansowych – tych, które już spłaciliśmy i tych, które obecnie spłacamy.
Znajdują się tam również informacje o terminach spłat (czy wywiązywaliśmy się z nich bez problemów) oraz historia złożonych wniosków o kredyt, kartę kredytową, pożyczkę. Więcej o historii kredytowej znajdziemy na stronie vivus.pl/moje-finanse/wazne-pojecia-finansowe/historia-kredytowa/.
- miesięczne koszty utrzymania
Wlicza się w nie między innymi stała pula wydatków takich jak czynsz, opłaty za media, stałe rachunki.
- wiek kredytobiorcy i jego sytuacja życiowa
Tutaj, oprócz wieku ubiegającego się o kredyt (szczególnie istotne w długoterminowych kredytach bankowych), instytucja weźmie pod uwagę nasze wykształcenie, zawód, który wykonujemy, stan cywilny, liczbę osób w gospodarstwie domowym i fakt, czy są na naszym utrzymaniu.
- wysokość wkładu własnego i zabezpieczenie kredytu
Ten element liczy się przede wszystkim w przypadku dużych kredytów bankowych, np. w trakcie ubiegania się o kredyt hipoteczny. Wkład własny to kwota, którą jesteśmy w stanie „włożyć” ze swoich oszczędności do puli zakupu mieszkania, natomiast zabezpieczeniem mogą być np. inne nieruchomości, które do nas należą.
Zdolność kredytowa a historia kredytowa
Pojęcie zdolności kredytowej i historii kredytowej są często ze sobą mylone. Historia kredytowa to wszelkie dane zgromadzone w BIK (Biurze Informacji Kredytowej S.A.) na temat naszych kredytów oraz pożyczek. Wchodzą w nie zarówno te zobowiązania, które już spłaciliśmy i te, które obecnie spłacamy, jak i widnieją tam składane przez nas wnioski o produkty finansowe: kredyty, pożyczki, karty kredytowe.
Trzeba od początku zadbać o to, by zbudować dobrą historię kredytową. Co to oznacza? Szczegółowe informacje znajdziemy tu: vivus.pl/moje-finanse/poradnik-pozyczkobiorcy/jak-budowac-dobra-opinie-kredytowa/, zaś w skrócie:
- posiadanie dobrej historii kredytowej
Chodzi o to, że dobrze jest w pewnym etapie swojego życia, mając dalekosiężne cele większych kredytów, zacząć budować swoją historię kredytową – biorąc mniejsze pożyczki, kredyty gotówkowe. Dzięki temu pokażemy instytucji finansowej, że jesteśmy słowni i podchodzimy do tematu spłaty zadłużeń poważnie.
- terminowe spłacanie pożyczek
Ważne jest to, by spłacać wszelkie zadłużenia zgodnie z wyznaczonymi w umowie terminami. To pokaże przyszłemu pożyczkodawcy, że jesteś słowna, odpowiedzialna i dzięki temu zwiększy szansę na otrzymanie środków.
- informuj pożyczkodawcę o ewentualnych problemach
Jeśli spodziewasz się problemów ze spłatą raty lub pożyczki w terminie, powinnaś niezwłocznie zgłosić to pożyczkodawcy i spróbować rozwiązać sprawę za obustronnymi ustaleniami.
Artykuł powstał przy współpracy z VIVUS Finance sp. z o.o.