Niezgodne z prawem zapisy, które mogą znaleźć się w umowie

Dzisiaj artykuł gościnny – Niezgodne z prawem zapisy, które mogą znaleźć się w umowie. Niemal każdy człowiek w swoim życiu ma do czynienia z wieloma umowami różnego rodzaju. To dokument o mocy prawnej, który reguluje rozmaite kwestie związane z poszczególnymi aspektami naszego funkcjonowania – zarówno w sferze zawodowej, jak i prywatnej.

Podpisujemy umowę o pracę, umowę handlową, na podstawie której nabywamy określone towary oraz umowę z bankiem, która umożliwia otworzenie rachunku bieżącego lub oszczędnościowego. Takich przykładów można znaleźć bardzo wiele.

Szczególnym rodzajem umów są te zawierane między przedsiębiorstwem a konsumentem. Wiele firm korzysta w tym przypadku ze wzorców, czyli gotowych szablonów umów, które są sporządzane wyłącznie przez jedną stronę, a ich treść nie podlega zmianom. Bardzo ważne dla obu stron podpisujących dokument jest to, by nie znalazły się w nim klauzule niedozwolone. Co kryje się pod tym pojęciem?

Funkcjonować zgodnie z literą prawa

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, niedozwolone klauzule umowne to postanowienia zawarte w umowie, które w znaczący sposób naruszają interesy konsumenta i są sprzeczne z dobrymi obyczajami. Łatwo można więc zauważyć, że jest to dość szeroka definicja. Na podstawie analizy zawieranych obecnie umów wyróżnia się niedozwolone klauzule, które występują w nich najczęściej.

Jest to przede wszystkim daleko idące ograniczenie odpowiedzialności wobec konsumenta za niewykonanie, lub nieodpowiednie wykonanie podjętego zobowiązania. Podpisując taki dokument, osoba naraża się na doznanie dotkliwych szkód, tracąc jednocześnie możliwość otrzymania stosownej rekompensaty od przedsiębiorcy.

Kolejną powszechną klauzulą tego rodzaju jest obciążanie obowiązkiem zapłaty konkretnej sumy z tytułu rezygnacji z wykonania umowy wyłącznie konsumenta. Przedsiębiorcy lubią także wykorzystywać okoliczność sporządzania dokumentów określających współpracę, aby zapewnić sobie stosunkowo duże pole manewru. Aby to uczynić umieszczają w umowie klauzulę uprawniającą ich do jednostronnej jej zmiany, bez konieczności zaistnienia ku temu istotnych przesłanek zawartych w dokumencie. To działanie, które sprawia, że klient tak naprawdę nie może być w stu procentach pewny co do tego, na jakie warunki współpracy przystaje. Jest to niedopuszczalne.

Wymienione powyżej przykłady są oczywiście wierzchołkiem góry lodowej. Konsumenci powinni pamiętać o tym, że każde wątpliwości należy konsultować z prawnikiem. O tym, czy konkretna klauzula jest niezgodna z aktualnie obowiązującymi przepisami prawnymi, ostatecznie decyduje sąd.

Zadbać o dobro swoich interesów

Pamiętajmy o tym, że o klauzulach niedozwolonych we wzorcach umów możemy mówić wyłącznie w przypadku tych umów, które są zawierane między przedsiębiorstwem, a konsumentem. Nie mają one racji bytu w umowach zawieranych między przedsiębiorstwami. Jeżeli posiadamy uzasadnione przekonanie na temat tego, że w dokumencie, który otrzymaliśmy do podpisu zawarto niedozwolone klauzule, zakomunikujmy ten fakt przedsiębiorcy. Zignorowanie naszej uwagi lub brak podjęcia stosownych kroków stanowi powód do odstąpienia od umowy.

Co w przypadku kiedy zdaliśmy sobie sprawę z tego, że w umowie umieszczono niedozwoloną klauzulę dopiero po tym, jak ją podpisaliśmy? Jeśli znajduje się ona w Rejestrze Klauzul Niedozwolonych, możemy powołać się na przepisy kodeksu cywilnego, zgodnie z którymi taka klauzula nie jest dla konsumenta wiążąca. Brak akceptacji takiego stanowiska przez przedsiębiorcę stanowi powód do wkroczenia na drogę postępowania sądowego. Miejmy jednak na uwadze to, że nie jest to jednoznaczne z unieważnieniem całej umowy. Wiążąca nie jest wyłącznie klauzula niedozwolona.

Autor artykułu gościnnego: Niezgodne z prawem zapisy, które mogą znaleźć się w umowie
Artykuł został przygotowała Kancelaria Radcy Prawnego Rafał Walterowicz specjalizujacej się w prawie podatkowym