Jak banki prześwietlają przyszłych kredytobiorców? Wiarygodność a scoring.
Wybierając się do banku po pożyczkę, kredyt czy kartę kredytową, zostajemy poddani wnikliwemu badaniu naszej zdolności kredytowej. Oprócz tego, że musisz posiadać dochód – aby mieć zdolność finansową na pokrycie długu, musisz wykazać również, że "mnie można zaufać". Bank ma sposoby na prześwietlenie Twojej sytuacji nie tylko na podstawie dochodu, czy wiarygodności w BIK-u (Biuro Informacji Kredytowej).
Kredyty też są dla ludzi. Czasami są potrzebne i nie ma w nich nic złego, dopóki są wykorzystywane z umiarem i rozwagą. Kredyty hipoteczne z zabezpieczeniem są zarówno dla klientów, jak i samych banków, większym finansowym obciążeniem. Tych drobnych pożyczek lub kredytów jest jednak zdecydowana większość. Jak więc banki radzą sobie z masowym klientem? Jak sprawdzają i oceniają każdy wniosek a klienta prześwietlają?
Scoring często automatycznie odpowiada za decyzję Banku.
Scoring jest to nic innego jak system komputerowy, który banki wykorzystują przy ocenie wniosku. Scoring kredytowy to tajemnicza punktowa ocena naszej zdolności kredytowej. Każdy bank samodzielnie decyduje, co ma być brane pod ocenę w danym momencie. Instytucje te także raczej nie ujawniają szczegółów, jakimi system kieruje się statystykami przy ocenie. Osoby odpowiedzialne za system scoringowy same oznaczają dla niego wytyczne, które mają być kluczowe dla bezpieczeństwa banku.
Pracownik banku podczas przyjmowania wniosku kredytowego zadaje nam pytania, które potrzebne są do badania scoringu. Zazwyczaj dotyczą one:
- naszego zawodu i wykształcenia
- statusu mieszkaniowego
- dochodów
- stanu cywilnego
- liczbie osób w gospodarstwie domowym
- okresów zatrudnienia i stanowiska pracy
- posiadanych telefonów czy samochodów
- historia konta
Tym sposobem na podstawie zawartych w systemie statystycznych danych porównanych z naszą sytuacją życiową – program przydziela nam punkty, które określają naszą wiarygodność. Jeżeli chodzi o scoring, to czasami może być tak, że nasz wniosek zostanie odrzucony przez system, ponieważ kilka naszych odpowiedzi statystycznie nas przekreśla w oczach danego banku lub na odwrót. Przykład: Posiadanie auta (przez osobę w wieku około 40-stu lat, mającej stałe dochody itd.) może być uznane za punkt na plus, ale uwaga – ta sama informacja o posiadaniu auta przez osobę np. zaraz po 20-stce (dopiero zaczyna pracę ) – może zostać potraktowana przez scoring negatywnie – w takim przypadku system może uznać samochód za dodatkowy koszt obniżający zdolność kredytową, przez co wniosek kredytowy może zostać odrzucony.
Bazy danych, z których zazwyczaj korzystają banki przy badaniu zdolności kredytowej
Oprócz statystycznego nastawienia na ocenę klienta, system bada naszą zdolność kredytową i naszą wiarygodność w kilku poniższych bazach:
BIK – Biuro Informacji Kredytowej – instytucja międzybankowa, która gromadzi informacje na temat składanych przez nas wnioskach kredytowych i o spłacalności naszych dotychczasowych kredytów ( zarówno tych terminowych jak i z opóźnieniem). Jeżeli posiadasz jakiś produkt kredytowy, bank co miesiąc aktualizuje te dane w BIK-u. Na podstawie tych informacji bank wie ile obecnie posiadamy kredytów- na jakie kwoty i na jaki okres. Wie także czy spłacamy je regularnie. Dane pozwalają zatem na zbadanie naszej zdolności finansowej. Dobra historia kredytowa – czyli prawidłowe spłacenie wcześniejszych kredytów, może równie podnieść naszą ocenę. Temat samego BIK-u jednak jest tak obszerny, że spokojnie może posłużyć na temat do osobnego artykułu.
System Bankowy Rejestr – baza danych Związku Banków Polskich. Dotyczy informacji o nierzetelnych klientach banków. By trafić do BR – trzeba mieć niespłacony jakiś dług wobec banku – czyli jeśli należność zostanie uznana przez instytucję bankową za wątpliwą do spłaty lub całkiem straconą.
BIG– Biuro Informacji Gospodarczej. Nazywane jest również rejestrem dłużników. W tych bazach znajdują się informacje o osobach zadłużonych i to niekoniecznie w bankach! Wystarczy zalegać w opłatach rachunków czy mandatów by trafić do takiej bazy. Aby się tam znaleźć trzeba mieć dług wobec jakiejś firmy lub instytucji na minimum 200zł i nie reagować na wezwania do zapłaty przez przynajmniej 60 dni. Po tym czasie wierzyciel ma prawo nas tam zgłosić. Także pilnujmy swoich rachunków i innych płatności, bo to może mieć kolosalne znaczenie przy ubieganiu się o kredyt.
Banki zazwyczaj korzystają z poniższych rejestrów:
- Krajowy Rejestr Długów Biuro Informacji Kredytowej ( KRD)
- Rejestr Dłużników Erif Biuro Informacji Gospodarczej (Erif)
- Biuro Informacji Gospodarczej InfoMonitor (BIG InfoMonitor)
- Krajowe Biuro Informacji Gospodarczej (KBIG)
Przy wnioskach kredytowych na niewielkie kwoty, w większości banków cała procedura prześwietlania klienta na wszystkie możliwe powyższe sposoby, odbywa się automatycznie w ciągu zaledwie kilku chwil. Jeżeli w całym badaniu zdolności kredytowej pojawi się jakieś zastrzeżenie – bank może próbować dalej analizować nasz wniosek jeszcze dokładniej albo zaproponować nam inną kwotę lub odrzucić wniosek. Zazwyczaj pracownik banku powinien podać przyczynę dla której jest odmowa udzielenia kredytu. Może być tak, że w innym banku panuje inna polityka i wniosek zostanie zaakceptowany. Trzeba jednak pamiętać, że większa ilość składanych wniosków w tym samym czasie, to więcej zapytań do BIK-u, które niekorzystnie wpływają na ocenę. Jeżeli okaże się, że znajdujesz się na niechlubnej liście dłużników, w którymś z systemów, zapytaj banku – na której. To na nas – klientach – spoczywa obowiązek i prawo do rozwiązania tego problemu. Wpisy na ten temat także się u mnie pojawią.
Dziękuję Ci za spędzony tutaj czas. Namawiam do polubienia mojej strony na Facebooku, a także do zapisania się na newsletter w zakładce – obserwuj przez pocztę e-mail. Na moim blogu dostępny jest także kanał – Subskrybuj – dla postów lub komentarzy. Jeżeli masz jakieś uwagi, pytania czy po prostu chcesz się czymś ze mną podzielić – pozostaw poniżej swój komentarz lub napisz wiadomość. Będę bardzo wdzięczna.
zdjęcia: Pixabay.com
2 komentarze
Musiałabym znać trochę więcej szczegółów. Napisz do mnie wiadomość poprzez kontakt mailowy, jeśli chcesz oczywiście.
A wiesz moze jak mozna poprawić scoring i jaki wpływ ma posiadanie zony , bo sam kredytu nie dostałem a z żona dostałem choć nie przedstawiała swoich dochodów